انواع کابل های برق به لحاظ شکل هادی به چهار گروه:
- مفتول (کلاس۱)
- نیمه افشان (کلاس۲)
- افشان (کلاس۵)
- سوپر افشان (کلاس۶)
تقسیم بندی میشوند که هر گروه دارای مشخصات و کاربردهای متفاوت میباشند. جنس هادی کابل مفتول و نیمه افشان و کابل آلومینیوم (AL) و یا کابل مس (CU) میباشد. اما در کابل های افشان و سوپر افشان برای تولید هادی از آلومینیوم نمیتوان استفاده کرد و هادی این دو دسته فقط میتواند از فلز مس ساخته شود.
سیم و کابل لاله زار در این مقاله به معرفی کابل مفتول یعنی کلاس۱ میپردازد.
کابل برق مفتول را به نام کابل خشک نیز میشناسند و علت این نامگذاری برخورداری از انعطاف پذیری کمتر در مقایسه با کابل افشان میباشد. البته لازم به ذکر است که این کابل ها در مقایسه با کابل افشان با هادی مس، از هدایت الکتریکی بیشتری برخوردار هستند. وظیفه اصلی این نوع از کابل مانند سایر کابل ها، انتقال جریان برق میباشد و امروزه کاربردهای گسترده تری پیدا کرده اند.
انواع کابل مفتولی
کابل برق مفتولی با توجه به جنس هادی آن به دو دسته آلومینیوم و مس تقسیم میشوند:
- کابل مفتول آلومینیوم: این کابل ها دارای هادی از جنس آلومینیوم هستند و بدلیل اینکه فلز آلومینیوم در مقایسه با مس ارزانتر میباشد کابل آلومینیوم نسبت به کابل مسی از قیمت پایین تری برخوردار هستند.
- کابل مفتول مسی: هادی این نوع کابل از جنس مس میباشد و به همین علت قیمت آنها گرانتر است اما کیفیت بسیار بالایی دارند. فلز مس برای انتقال جریان الکتریکی، رسانای بسیار مناسبی است.
کابل مفتول مسی در سطح مقطع گوناگون تولید میشود اما کابل مفتول آلومینیوم از سطح مقطع ۱۰ میلیمتر مربع به بازار عرضه میشود.
کابل برق مفتولی با توجه به ولتاژ به سه دسته کلی دسته بندی میشوند:
- کابل برق مفتولی دارای ولتاژ نامی ۳۰۰-۵۰۰ ولت
- کابل برق مفتولی دارای ولتاژ نامی ۴۵۰-۷۵۰ ولت
- کابل برق مفتولی با ولتاژ نامی ۰٫۶-۱ کیلوولت
لازم بذکر است که باید گفت دسته سوم یعنی کابل برق مفتولی با ولتاژ نامی ۰٫۶-۱ کیلوولت، این کابل ها کارایی بالایی دارند و بسیاری از افراد آنها را به نام کابل زمینی میشناسند و بعنوان کابل های های فشار قوی استفاده میشوند.
ساختار کابل مفتولی
کابل های مفتول کابل هایی هستند که ساختار آنها از چند رشته سیم مفتول که بهم تابیده شده اند، تشکیل شده و هادی آنها براساس استاندارد میتواند ازگروه ۱ و یا گروه ۲ باشند که طبق استاندارد ISIRI3084 میباشد. بطورکلی این کابل علاوه بر عایق از یک پوشش میانی (فیلر) نیز تشکیل شده است که بعنوان پر کننده از آن استفاده میشود. عایق این کابل مانند اغلب کابل های برق، از پلی وینیل کلراید یا همان پی وی سی است که فاقد رسانایی و دارای خاصیت خود خاموش شوندگی میباشد به همین دلیل مانع عبور جریان برق از خود شده و در صورت بروز آتش غیر قابل اشتعال نخواهد بود اما مانع انتشار و هدایت آتش میشود همچنین از نشت جریان الکتریکی نیز جلوگیری میکند و موجب افزایش ایمنی کابل تا حد زیادی میشود. لازم بذکر است که میزان ضخامت عایق کابل بسته به ولتاژ کابل متغیر است بعبارتی دیگر هر چه ولتاژ بیشتر باشد، کابل عایق ضخیم تری دارد مگر اینکه از استاندارد لازم برخوردار نباشد.
استاندارد و ویژگی های کابل برق مفتولی
کابل های مفتول بسته به محل مصرف و شرایط نصب طبق استانداردهای مختلفی تولید میشوند اما هادی تمام این کابل ها مطابق استاندارد ISIRI3084 و دارای ویژگی های زیر میباشد:
- میزان انعطاف پذیری کم
- دارای قابلیت هدایت جریان برق بطور مطلوب
- مقاومت فیزیکی بسیار بالا
کاربرد کابل برق مفتولی
کابل مفتول برای مقاصد مصرفی در صنعت و یا کابل کشی در داخل ساختمان ها مورد استفاده قرار میگیرد. این نوع کابل ها در اماکن خشک، آبدار یا مرطوب و مکان هایی که بسته است، کاربرد دارند. همچنین در مورد کابل های مفتولی لازم است بدانید که استفاده از آنها در زیرزمین بصورت مستقیم و استفاده در بتن فشرده، مجاز نمیباشد. در مکانهایی که باید از کابل نصب ثابت استفاده کرد، کابل های مفتولی عملکرد بسیار مطلوبی از خود نشان میدهند به همین دلیل در زیر مصالح ساختمانی، شبکه های توزیع برق، داخل لوله های زیرگچ و تابلوهای الکتریکی میتوان از آنها استفاده نمود.
تفاوت کابل مفتول و کابل افشان
کابل مفتول و کابل افشان دارای تفاوت های عمده ای میباشند که در ادامه به بررسی این تفاوت ها میپردازیم:
- اولین تفاوت این دو نوع کابل در انعطاف پذیری آنها است. کابل افشان دارای انعطاف بیشتری نسبت به کابل مفتول است.
- دومین تفاوت مربوط به مقاومت اهمی است که در کابل های افشان بیشتر از مفتول است.
- کابل های مفتول در مقایسه با کابل های افشان از هدایت الکتریکی بالاتری برخوردار است.
- از نظرکاربرد استفاده این دو نوع کابل با هم تفاوت دارد. از کابل افشان بدلیل داشتن قابلیت انعطاف، در ماشین آلات و صنعت ساختمان سازی و از کابل مفتول در شبکه های توزیع برق، داخل لوله های زیرگچ و تابلوهای الکتریکی استفاده میشود.
- قیمت کابل های مفتولی معمولا در یک متراژ و اندازه مشخص، از کابل های افشان بیشتر است.
معایب و مزایای کابل مفتول در مقایسه با کابل افشان
مزایای کابل مفتولی | معایب کابل مفتولی |
دارای مقاومت الکتریکی کمتر (در مقایسه با کابل های افشان) | دشواری نصب در داخل لوله فلکسیبل (در مقایسه با کابل های افشان) |
هدایت الکتریکی بالاتر | دارای حالت شکنندگی |
طول عمر زیادتر | عدم انعطاف پذیری مناسب |
استحکام بالاتر در برابر تنش های مکانیکی | قیمت بالاتر نسبت به کابل های افشان |
هنگام خرید کابل برق مفتولی لازم است که موارد زیر را درنظر بگیرید:
وزن کابل، نمیتواند معیار مناسبی برای خرید کابل مفتول باشد و همچنین نباید فقط به قیمت کابل توجه کرد، زیراکه برخی از افراد سودجو کابل تقلبی را به اسم کابل اصلی و با قیمت بالا میفروشند. بهترین راهکار برای خرید کابل مفتول، اگر به دنبال کابل اصل و باکیفیت هستید، اعتماد به اعتبار و سابقه تولید کننده و فروشنده سیم و کابل میباشد. هر تولید کننده ای که منطبق با استانداردها تولیدات خود را انجام داده و دارای اعتبار در بازار باشد، میتواند گزینه مناسبی برای خرید کابل مفتول و یا هر کابل دیگر باشد. جهت خرید سیم و کابل با قیمت و کیفیت مناسب از سیم و کابل لاله زار مشاوره بگیرید.